همه چیز درباره زایمان سزارین

جراحی سزارین عملی برای به دنیا آوردن کودک از طریق ایجاد یک برش روی شکم فرد است. با این که این عمل خطرات زیادی در پی دارد، اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی به شیوه امن­تری انجام میشود و در برخی موارد تنها گزینه موجود برای مادر و نوزاد است.

چرا برخی از مادران باید سزارین شوند؟

عمل سزارین زمانی رخ میدهد که شرایطی به وجود بیاید که زایمان واژینال و طبیعی برای مادر و نوزاد خطرناک باشد یا بسیار سخت و مشکل باشد. در برخی موارد عمل سزارین از قبل توسط مادر درخواست شده ولی در بیشتر موارد مشکلاتی وجود داشته که زایمان طبیعی را مشکل کرده است. دلایل انجام عمل سزارین می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کودک دچار مشکلات رشدی باشد
• سر نوزاد برای کانال زایمان بیش از اندازه بزرگ است
• کودک با پا در حال به دنیا آمدن است(Breech birth)
• مشکلات اولیه بارداری وجود دارد
• مشکلات سلامتی حاد مادر مثل فشار خون بالا، مشکلات قلبی کنترل نشده
• مادر دچار ویروس هرپس فعال باشد که امکان انتقال آن به جنین وجود داشته باشد
• سزارین های قبلی
• مشکلات جفت مثل قطع جفت
• مشکلاتی در بند ناف
• کاهش میزان اکسیژن دریافت شده توسط نوزاد
• نوزاد با شانه در حال به دنیا آمدن باشد

عوارض زایمان سزارین

 زایمان سزارین در حال فراگیر شدن در دنیا است اما در هر حال جز جراحی هایی است که خطرات و عوارض خاص خود را دارد. زایمان طبیعی همچنان جز کم خطرترین روشها برای به دنیا آوردن کودک است. خطرات بارداری به روش سزارین شامل:

• خونریزی
• لخته شدن خون
• مشکلات تنفسی نوزاد، خصوصا در صورتی که قبل از هفته 39 بارداری باشد
• خطراتی که برای بارداری های بعدی وجود دارد
• عفونت
• آسیب به کودک در طول جراحی
• مدت زمان بهبودی و ریکاوری طولانی تر به نسبت تولد طبیعی
• آسیب جراحی به سایر اندام ها
• چسبندگی و فتق و سایر مشکلات جراحی شکمی

در هر حال قبل از زایمان پزشک تمام نشانه ها مبنی بر وجود مشکل و زایمان اورژانسی به شکل سزارین را بررسی میکند.

اقدامات قبل از زایمان سزارین

در صورتی که مادر و پزشک به این نتیجه برسند که زایمان سزارین بهترین گزینه برای مادر و کودک است، پزشک متخصص دستورالعمل های مشخصی برای قبل از سزارین به شما خواهد داد تا خطرات مربوطه را به حداقل برساند و بتوانید یک زایمان سزارین موفق داشته باشید.

در هر بارداری موارد مختلفی باید تست و ارزیابی شوند، مثل تست خون و ارزیابی سطح سلامت مادر و امکان داشتن زایمان سزارین با خطر پایین. گروه خونی مادر برای موارد ضروری ثبت خواهد شد زیرا در برخی موارد میزان خونی که مادر از دست میدهد بالا می باشد و نیاز به واحد خونی اضافه پیدا میکند. هر چند این مشکل نادر است اما پزشک برای احتیاط این موارد را ثبت میکند. حتی اگر مادر قصد زایمان سزارین ندارد باید برای موارد غیر منتظره که در هر بارداری ممکن است رخ دهد آماده باشد. به دلیل این که فرآیند سزارین مدت زمان بیشتری طول میکشد تا بهبود یابد حتما از سایر افراد نیز به این منظور کمک بگیرید.

عمل سزارین چگونه انجام می شود؟

حداقل 3 تا 4 روز برای زایمان سزارین باید در بیمارستان بمانید زیرا مراحل پس از بهبودی نیز وجود دارد. قبل از سزارین شکم مادر تمیز خواهد شد و IV برای مادر به منظور دریافت سرم و مایعات وصل خواهد شد. علاوه بر این برای مادر سوند نصب می شود تا مثانه او خالی باقی بماند. سه شیوه برای انجام عمل سزارین وجود دارد:

انسداد نخاعی یا spinal block : ماده بی حس کننده به شکل مستقیم به ریشه نخاعی تزریق می شود که باعث میشود بخش تحتانی بدن کاملا بی حس شود.

برای مشاهده فیلم زایمان سزارین با بی حسی اسپاینال ویدئو زیر را تماشا کنید:

 

بی حسی اپیدورال: یکی از شیوه های بی حسی رایج که هم برای زایمان طبیعی و هم برای زایمان سزارین استفاده می شود که به قسمت تحتانی کمر تزریق میشود و فرد از کمر به پایین بی حس میشود.

بیهوشی کامل: در این نوع از جراحی مادر هشیار نیست و دردی را حس میکند و معمولا در شرایط حاد و اورژانسی انجام میشود.

وقتی مادر به طور کامل بی حس شد، پزشک در بالای خط رویش موها در ناحیه لگن برشی افقی ایجاد میکند. در موارد بسیار اورژانسی برش به شکل عمودی خواهد بود. زمانی که لایه های شکم برش داده شد و رحم مادر نمایان شد پزشک رحم را برش میدهد. بعد از برش دوم پزشک نوزاد را از رحم خارج میکند. ابتدا دهان و بینی نوزاد از مایعات داخل رحم پاکسازی میشود  و سپس بند ناف کودک بریده میشود. سپس کودک به بخش نوزادان برده میشود تا از نظر سلامت تنفسی بررسی شود. سپس پزشک رحم فرد و شکم مادر را بخیه میکند و بعد از این مراحل نوزاد را به مادر تحویل میدهند.

درد  زایمان سزارین

به علت درد زایمان طبیعی بسیاری ترجیح میدهند که زایمان سزارین را انتخاب کنند. اگر چه که در زایمان به شیوه سزارین فرد قبل و حین زایمان دردی را احساس نمیکند اما به واسطه برش تیغ جراحی، مادر چندین روز درد را تحمل میکند. امروزه دستگاهی برای کاهش درد مادران پس از زایمان سزارین ساخته شده است هر چند هزینه آن بالا میباشد و بیشتر در مراکز خصوصی وجود دارد. علاوه بر این از شیاف های کاهش درد و تزریق های مسکن به شکل عضلانی نیز بهره برده میشود.

مراقبت های بعد از عمل سزارین

بعد از زایمان سزارین، شما و نوزاد به دنیا آمده حداقل 3 روز در بیمارستان باید بماند. بلافاصله پس از جراحی، IV روی بازوی شما باقی می ماند تا پزشک داروها یا  مسکن مربوطه را در صورت لزوم به شما تزریق کند تا زمانی که اثرات بیهوشی و ماده بی حس کننده از بین برود. پزشک شما برای راه رفتن شما را تشویق می کند زیرا راه رفتن از ایجاد لخته و یبوست جلوگیری میکند. پزشک به مادر یک سری دستورالعمل برای مراقبتهای منزل خواهد داد. همچنین احتمالا باید انتظار موارد زیر را داشته باشید:

• در اولین هفته ها کمتر کار کنید و بیشتر استراحت کنید
• به شیوه درست بشینید و بایستید تا به شکم شما فشار نیاید
• حجم زیادی از مایعات مصرف کنید تا جایگزین خون و مایعات از دست رفته شما باشد
• 4 تا 6 هفته پس از سزارین از رابطه جنسی جلوگیری کنید
• در صورتی که نشانه های افسردگی پس از زایمان، تغییرات شدید خلق و خستگی بیش از حد داشتید با پزشک خود مطرح کنید.

در صورتی که موارد زیر را تجربه کردید بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید:

• درد سینه همراه با تب
• خروج خون همراه با لخته
• درد همراه با خروج ادرار
• علائم عفونت مثل تب، قرمزی، التهاب یا پارگی بخیه ها