خشکی واژن یکی از مشکلات شایع درمیان خانمها است که بهویژه در دوران یائسگی یا پس از زایمان بیشتر دیده میشود. این وضعیت با کاهش رطوبت و نازک شدن دیواره واژن همراه است که میتواند باعث درد هنگام رابطه جنسی، خارش، سوزش و حتی عفونتهای مکرر شود. اگرچه این مشکل شاید کمی ساده به نظر برسد، اما تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی و روابط زناشویی دارد به همین خاطر نیاز به بررسی و درمان بهموقع دارد.
علائم خشکی واژن
خشکی واژن با نشانههایی همراه است که میتواند بر کیفیت زندگی روزمره و روابط جنسی زنان تأثیر بگذارد به همین خاطر شناخت این علائم به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب بسیار کمک میکند. از مهمترین آنها به شرح زیر است:
- درد همراه با مقاربت
- ایجاد سوزش و خارش واژن
- مشاهده ترشحات غیر معمول
- نازک شدن دیواره واژن
- لکه بینی بعد از مقاربت
- نیاز فوری به دفع ادرار
- احساس خارش در اندام تناسلی
- تنگی و کوتاه شدن واژن
دلایل خشکی واژن
خشکی واژن زمانی رخ میدهد که میزان رطوبت طبیعی در دیوارههای واژن کاهش مییابد. این مشکل میتواند به دلایل مختلف جسمی یا هورمونی ایجاد شود که در هر سنی هم اتفاق میافتد. از مهمترین دلایل بروز این مشکل به شرح زیر است:
✳️ یائسگی
در دوران یائسگی، سطح استروژن بدن کاهش مییابد. این هورمون نقش مهمی در حفظ رطوبت، ضخامت و انعطافپذیری دیواره واژن دارد. کاهش استروژن باعث نازک شدن و خشکی بافت واژن میشود. بسیاری از خانمها در این دوران علائم آزاردهندهای مثل سوزش، خارش و درد هنگام رابطه جنسی را تجربه میکنند.
✳️ زایمان و شیردهی
پس از زایمان سزارین، طبیعی و در دوران شیردهی، سطح هورمون استروژن به طور طبیعی کاهش مییابد. این افت هورمونی میتواند به خشکی موقت واژن منجر شود. اما با پایان شیردهی و بازگشت سطح هورمونها، این وضعیت هم بهبود مییابد. از همین رو توجه داشته باشید که در این دوران استفاده از مرطوبکنندههای واژینال میتوان بسیار کمککننده باشد.
✳️ استفاده از داروها
برخی داروها مثل داروهای ضد افسردگی، آنتیهیستامینها، داروهای ضد فشار خون و شیمیدرمانی میتوانند باعث کاهش ترشحات واژن شوند. این داروها عملکرد غدد مترشحه را مختل میکنند یا بر تعادل هورمونی بدن تأثیر میگذارند. در صورت تجربه خشکی واژن پس از شروع مصرف دارو، مشورت با بهترین متخصص زنان در اصفهان ضروری است.
✳️ استرس و اضطراب
استرسهای مزمن و اضطراب میتوانند بر تعادل هورمونی بدن تأثیر بگذارند. این تغییرات موجب کاهش جریان خون و ترشح واژن خواهد شد همچنین منجر به استرس و کاهش میل جنسی میشود این مسائل به طور غیرمستقیم در خشکی واژن نقش دارد به همین خاطر مدیریت استرس با روشهایی مانند ورزش، یوگا میتواند بسیار کمک کننده باشد.
✳️ شستشوی بیش از حد
شستشوی زیاد واژن یا استفاده از صابونها و ژلهای نامناسب میتواند فلور طبیعی واژن را مختل کند. این کار باعث آسیب به بافت مخاطی و خشکی ناحیه تناسلی میشود به همین دلیل بهتر است از شویندههای ملایم و مخصوص ناحیه تناسلی استفاده شود همچنین نباید واژن به صورت داخلی شسته شود.
راه های تشخیص آتروفی واژن
آتروفی واژن که به دلیل کاهش سطح استروژن درخانمهای یائسه رخ میدهد، میتواند با علائمی مانند خشکی، سوزش و درد هنگام رابطه جنسی ظاهر شود به همین خاطر برای تشخیص دقیق این عارضه، پزشک از روشهای زیر استفاده میکند:
معاینه بیمار
پزشک در ابتدا با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، زمان شروع آنها، شدت ناراحتی و سابقه پزشکی فرد، اطلاعات کلی برای تشخیص جمعآوری میکند. این مرحله اولین و مهمترین گام در بررسی مشکلات واژینال است؛ گاهی همین گفتوگو میتواند به تشخیص اولیه بسیار کمک کند.
معاینه بالینی لگن
در این معاینه، پزشک بهصورت چشمی و فیزیکی وضعیت دهانه رحم و بافت واژن را بررسی میکند. نازکی، خشکی، رنگپریدگی یا وجود زخم از علائم قابل مشاهده آتروفی است. این معاینه در مطب و بدون نیاز به تجهیزات پیشرفته انجام میشود.
تست پاپ اسمیر
این آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم انجام میشود، اما میتواند نشانههایی از نازک شدن و تغییرات سلولی ناشی از آتروفی را هم نشان دهد. در پاپ اسمیر، نمونهای از سلولهای دهانه رحم گرفته شده و در آزمایشگاه بررسی میشود.
اندازهگیری pH واژن
در خانمهای سالم، pH واژن به طور معمول اسیدی است اما در صورت داشتن خشکی واژن pH تمایل به قلیایی شدن دارد. انجام این روش با استفاده از نوارهای pH ساده انجام شده و پزشک میتواند این مقدار را اندازهگیری کرده و به تشخیص کمک کند.
نمونهبرداری از بافت واژن
اگر پزشک به وجود بیماری دیگری مشکوک باشد یا بافتهای واژن تغییرات غیرعادی داشته باشند نمونهبرداری انجام میشود. این کار به بررسی دقیق سلولها در زیر میکروسکوپ کمک میکند. توجه داشته باشید که این روش در شرایط مشکوک یا عدم پاسخ به درمان کاربرد دارد.
بهترین روش درمان خشکی واژن
خشکی واژن بسته به علت ایجاد آن، میتواند با روشهای مختلفی درمان شود. انتخاب درمان مناسب به سن، شدت علائم و وضعیت هورمونی فرد بستگی دارد و گاهی نیاز به ترکیب چند روش درمانی است.
👈🏻 استفاده از مرطوبکنندههای واژینال
این محصولات بدون نسخه قابل تهیه هستند و به حفظ رطوبت طبیعی واژن کمک میکنند. برخلاف روانکنندهها، اثر آنها طولانیتر است و حتی در روزهایی که رابطه جنسی وجود ندارد نیز قابل استفادهاند. استفاده مرتب از مرطوبکنندهها میتواند احساس خشکی و ناراحتی را کاهش دهد.
👈🏻 روانکنندههای محل رابطه جنسی
روانکنندهها بلافاصله قبل از رابطه جنسی استفاده میشوند تا اصطکاک و درد را کاهش دهند. انواع مختلفی از آنها وجود دارد، از جمله پایه آب یا سیلیکون، که بسته به سلیقه فرد قابل انتخاباند. این روش سریعترین و سادهترین راه برای کاهش درد حین نزدیکی است.
👈🏻 درمان هورمونی موضعی با استروژن
در خانمهایی که کاهش استروژن علت اصلی خشکی واژن است، استفاده از کرمها، قرصها یا حلقههای واژینال حاوی استروژن مؤثر است؛ این درمان مستقیماً روی بافت واژن اثر گذاشته و بدون تأثیر جدی بر کل بدن عمل میکند. بعد از انجام این روش درمانی علائم بهوضوح بهبود مییابند.
👈🏻 درمان سیستمیک با هورموندرمانی جایگزین (HRT)
در خانمهایی که علائم یائسگی شدیدتری دارند، پزشک درمان خوراکی یا پوستی با استروژن را توصیه میکند. این روش باعث تعادل هورمونی کلی بدن میشود و در بهبود خشکی واژن نیز مؤثر است. HRT باید فقط با تجویز و پایش پزشک انجام شود، چون در برخی افراد منع مصرف دارد.
👈🏻 لیزر واژینال
روشهایی مانند لیزر مونالیزا تاچ یا رادیوفرکانسی برای تحریک تولید کلاژن و بهبود ضخامت و رطوبت واژن طراحی شدهاند. این روشها مناسب برای خانمهایی هستند که تمایلی به استفاده از هورمون ندارند. جلسات درمانی کوتاه بوده و معمولاً بدون درد و دوران نقاهت هستند.
چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟
بعضی از افرادی که علائم آتروفی واژن را دارند ممکن است برای مراجعه پزشک خجالت بکشند و همین موضوع درمان بیماری کمی طولانی تر می کند. در صورتی که هر کدام از علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
- در بعضی از افراد علائم بیماری بسیار شدید است و انجام کارهای روزانه خود هم با مشکل روبرو هستند.
- در زمان داشتن رابطه جنسی با مشکل روبرو هستند در واقع درد زیادی را تجربه خواهند کرد.
- از ناحیه مبهل دچار خونریزی و سوزش خواهند شد حتی مایعاتی هم ترشح میشود.
- شب ها دچار تعدیق یا گرگرفتگی شوید.
سوالات متداول
فعالیت های جنسی منظم داشته باشید چرا که منجر به افزایش جریان خون و همچنین سلامتی بافت واژن می شود همچنین قطع مصرف سیگار برای بهبود گردش خون بسیار موثر است.
تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان آرتروفی واژن کاملا بستگی به وضعیت بیمار دارد و نمی توان تعداد مشخصی را تعیین کرد ولی به طور معمول 2 تا 3 جلسه لیزر انجام می شود.
قیمت ثابتی را نمی توان مشخص کرد چرا که هزینه لیزر کاملا بستگی به تعداد جلسات لیزر، داروهای بعد از جراحی، آزمایشات قبل از جراحی، موقعیت جغرافیایی کلینیک یا مطب و بسیاری از موارد دیگر بستگی دارد.
در نهایت….
خشکی واژن اگرچه مشکلی شایع بهویژه در دوران یائسگی است، اما با تشخیص بهموقع و انتخاب روش درمانی مناسب، قابل کنترل و درمان است. نادیده گرفتن این وضعیت میتواند کیفیت زندگی و روابط فرد را تحتتأثیر قرار دهد، در حالی که راهحلهای ساده و مؤثری برای آن وجود دارد. آگاهی، مراجعه به پزشک و شروع درمان میتواند نقش مهمی در بهبود شرایط ایفا کند.
متخصص زنان زایمان و نازایی و جراح زیبایی
دارای گواهینامه کولپوسکوپی و لاپاروسکوپی از انجمن جراحی کم تهاجمی دانشگاه تهران
دارای گواهینامه هیستروسکوپی از انجمن جراحی کم تهاجمی ایران
دارای گواهینامه درمان اختلالات جنسی از دانشگاه تهران
گواهینامه جراحی زیبایی از انجمن جراحان پلاستیک
فارغ التحصیل دانشگاه جندی شاپور اهواز
دکتر محمدبیگی در زمینه های مختلف در حوزه درمانی و زیبایی فعالیت دارند و خدمات ارائه می دهند از جمله مواردی مانند: لابیاپلاستی، زایمان طبیعی، جراحی زیبایی زنان با لیزر مونالیزا، تنگ کردن واژن با لیزر، کربوکسی تراپی، هیستروکتومی، میومکتومی، درمان بی اختیاری ادرار با لیزر مونالیزا
0 Comments