آشنایی با زایمان بریچ

حتما برایتان سوال پیش آمده است، که منظور از زایمان بریچ چیست؟ نوزادان اغلب در دوران بارداری می چرخند، اما بیشتر آن ها در وضعیت درست خود یعنی سر به سمت پایین (سر در نزدیکی دهانه ی رحم) قرار می گیرند. با این حال، همیشه این اتفاق نمی افتد، و یک نوزاد ممکن است پاها و باسن او به سمت پایین باشد، به این وضعیت بریچ می گویند. اگر در حدود هفته 36 حاملگی هنوز جنین در حالت بریچ هست، متخصص زنان و زایمان ممکن است زایمان طبیعی یا سزارین را برای زایمان بریچ به شما توصیه کند.

وضعیت بریچ جنین چیست؟

نوزادانی که به جای قرار گرفتن در موقعیت معمول اول سر، پاها و یا باسن آن ها در نزدیکی دهانه ی رحم قرار گرفته است، نوزادان بریچ نامیده می شوند. بریچ در اوایل بارداری بسیار رایج است و در هفته 36 تا 37 بارداری، اکثر نوزادان به طور طبیعی به حالت اول سر در می آیند. در اواخر بارداری، 3 تا 4 درصد از نوزاد در وضعیت بریچ باقی می مانند.

انواع وضعیت بریچ جنین

سه نوع اصلی موقعیت بریچ وجود دارد، که عبارتند از:

بریچ کامل: وضعیتی است که باسن جنین به سمت پایین است و پاها در زانو جمع شده و پاها نزدیک باسن هستند.

بریچ فرانک: در این حالت، باسن جنین به سمت کانال زایمانی قرار می گیرد که پاهایش مستقیماً جلوی بدن او و پاهای او نزدیک سر قرار می گیرد.

بریچ پا: در این حالت، یک یا هر دو پای نوزاد به سمت پایین است و قبل از بقیه بدن از رحم خارج می شود.

علت وضعیت بریچ جنین چیست؟

اغلب مشخص نیست که چرا جنین در وضعیت بریچ باقی می ماند. اما بعضی از عوامل در ایجاد چنین وضعیتی می توانند موثر باشند، مانند:

• مایع آمنیوتیک بیش از حد یا خیلی کم در اطراف جنین
• طول بند ناف
• حاملگی چند قلو، برای مثال: اغلب یک از آن ها در وضعیت سر به پایین و دیگری در وضعیت بریچ قرار دارد.
• فیبروم رحم
• اندازه یا شکل نامنظم رحم مادر
• سابقه زایمان زودرس

وضعیت بریچ جنین را چطور تشخیص دهیم؟

در طول مراقبت های دوران بارداری که به پزشک خود مراجعه می کنید. پزشک متخصص زنان دست‌های خود را برای معاینه فیزیکی روی قسمت پایین شکم مادر قرار می‌دهد تا سر، پشت و باسن نوزاد را پیدا کند. اگر به نظر می رسد که نوزاد در وضعیت بریچ قرار دارد، می توانید از سونوگرافی یا معاینه لگنی برای تأیید وضعیت استفاده شود. همچنین می توان از تصویربرداری با اشعه ایکس برای تعیین موقعیت نوزاد و اندازه لگن استفاده کرد تا مشخص شود که آیا می توان زایمان طبیعی داشته باشید یا نه؟

آیا جنین بریچ سالم است؟

در حالی که فرزند شما هنوز در رحم است، قرار گرفتن در وضعیت بریچ برای او به همان اندازه ایمن است که سر به پایین باشد. هیچ مشکل خاصی برای کودکانی که در دوران بارداری در وضعیت بریچ قرار داشتند، وجود ندارد. فقط می توان گفت نقایص مادرزادی در نوزادان بریچ کمی شایع تر است. با این حال، زمانی که نوزادان در شروع زایمان هنوز بریچ هستند، فرآیند تولد اغلب چالش برانگیزتر است.

آیا وضعیت بریچ قابل درمان است؟

بهتر است بین هفته های 32 تا 37 بارداری سعی کنید نوزاد بریچ را بچرخانید. روش های چرخاندن نوزاد متفاوت است و میزان موفقیت برای هر روش نیز می تواند متفاوت باشد. البته تمام روش ها باید تحت نظر پزشک متخصص زنان انجام شود، و پزشک تصمیم می گیرد که کدام روش برای شما بهتر است.

چرخش سفالیک خارجی (EVC) 

درمان وضعیت بریچ با چرخش سفالیک خارجی (EVC)، یک تکنیک غیر جراحی برای حرکت دادن نوزاد در رحم است. در این روش دارویی تجویز می شود. و بعد از آن فشار ملایم به پایین شکم می تواند نوزاد را به حالت سر به پایین هدایت کند. در زمانی که این روش انجام می شود، ضربان قلب کودک به دقت کنترل می شود تا در صورت بروز مشکل، فشار متوقف شود.

بنابراین در صورت بروز مشکل، می توان به سرعت زایمان سزارین انجام داد. چرخش خارجی درصد موفقیت بالایی دارد و در صورتی که قبلاً زایمان سزارین داشته باشید قابل بررسی است.

به دلایل زیر ممکن است چرخش سفالیک خارجی موفق نباشد:

• شما چندقلو باردار باشید.
• نگرانی هایی در مورد سلامت جنین وجود دارد.
• شما ناهنجاری های خاصی در سیستم تولید مثل دارید.
• جفت در مکان نامناسبی قرار دارد.
• جفت از دیواره رحم دور شده است.

همچنین این درمان در موارد نادر ممکن است عوارضی داشته باشد. عوارض EVC عبارتند از:

• پارگی غشاء قبل از زایمان
• تغییر و ایجاد مشکل در ضربان قلب جنین
• جدا شدن جفت
• زایمان زودرس

بیشتر بخوانید: علائم جفت سر راهی

زایمان طبیعی یا سزارین برای زایمان بریچ؟

اگر امکان روش چرخش سفالیک خارجی را ندارید و یا اگر برای شما تاثیری نداشته است، گزینه های شما این است که سزارین یا زایمان طبیعی را برای حالت بریچ داشته باشید. اگر قبلاً سزارین شده‌اید، ممکن است شرایط متفاوت باشد. در این مورد، اگر می‌خواهید گزینه زایمان بریچ طبیعی را انتخاب کنید، باید این موضوع را با متخصص زنان و زایمان خود در میان بگذارید. ممکن است به شما توصیه شود که دوباره به روش سزارین زایمان کنید.

اغلب، اگر جنین به حالت بریچ است، زنان را به زایمان سزارین تشویق می کنند، زیرا ممکن است برای نوزاد بی خطرتر باشد. اما زایمان طبیعی در شرایط مناسب همچنان یک گزینه است، مانند:

• هیچ مشکل دیگری که نشان دهد زایمان طبیعی ناامن نیست، نباشد. مانند مسمومیت بارداری، جفت سرراهی و…..
• زایمان بریچ توسط یک متخصص زنان و زایمان در اصفهان که در زایمان طبیعی بریچ مهارت دارد انجام شود.
• وضعیت  نوع بریچ جنین کاملا آشکار باشد.
• در حالی که ضربان قلب کودک به دقت کنترل می شود، علائم ناشی از مشکل را نشان نمی دهد.
• روند زایمان صاف و ثابت است و دهانه رحم در هنگام پایین آمدن نوزاد باز می شود.
• پزشک متخصص زنان تخمین می‌زند که کودک خیلی بزرگ یا لگن مادر آنقدر باریک نیست، که کودک بتواند به طور ایمن از کانال زایمان عبور کند.
• امکان زایمان سزارین اورژانسی در کوتاه مدت وجود دارد.

هنگام به دنیا آوردن نوزاد بریچ، وضعیت های عمودی مادر، مانند زانو زدن یا وضعیت دست و زانو توصیه می شود.

چه زمانی از سزارین برای زایمان بریچ استفاده می شود؟

اکثر پزشک متخصص زنان و زایمان، زایمان سزارین را برای همه نوزادانی که در وضعیت بریچ قرار دارند، به ویژه نوزادانی که نارس هستند، توصیه می کنند. از آنجایی که نوزادان نارس کوچک‌تر و شکننده‌تر هستند و از آنجایی که سر نوزاد نارس نسبت به بدنش نسبتاً بزرگ‌تر است، سزارین توصیه می شود. همچنین اگر مادر و جنین علاوه بر وضعیت بریچ مشکلاتی دیگر داشته باشند زایمان طبیعی ممکن نمی باشد.